Uzm. Dr. Fenercioğlu, zelzele sonrasında insanların artçı sarsıntılardan korunmak emeliyle yahut meskenlerinin hasar almasından ötürü bir yer tahsis edilene kadar sokakta kalabileceğini belirterek, “Kış mevsimindeyiz, hasebiyle depremzedeler için en kıymetli husus hipotermi. Beden ısısının 35 derece altına inmesi hipotermi meydana getirir. Bu durumda kalp, hudut sistemi ve başka organları olağan faaliyet gösteremez. Depremzedeler konutlarına dönemedikleri için kıyafet üzere rastgele bir gereksinimlerini temin edemiyorlar. Bu noktada ısıtıcı, battaniye, termal kıyafetlerin muhtaçlık sahiplerine sağlanması çok kıymetli. Afetzedelerin bir şaşkınlık ve şok içinde oldukları unutulmamalı; beslenmelerinden barınmaları, hijyenlerine kadar her şeyin devlet dayanağıyla organize edilmesi gerekmektedir” dedi.
DEPREMZEDELER NASIL BESLENMELİ?
Dışarıda kalan insanların bol sıvı tüketmeleri gerektiğini ve beslenme açısından da daha çok güç veren karbonhidrat içerikli besinlerin tüketilmesinin yanlışsız olacağını kelamlarına ekleyen Uzm. Dr. Fenercioğlu, şunları kaydetti:
“Deprem sırasında enkaz ve göçük altında kalan insanların zelzele uzmanlarının da anlattığı halde ömür üçgenlerine sığınmaları gerekiyor. Ömür üçgeni dediğimiz şey buzdolabı, çamaşır yahut bulaşık makinesi, sandalyelerle desteklenen masa altları üzere sizi enkazdan koruyabilecek alanlara sığınmak manasına geliyor. Bu konumu aldıktan sonra bir mühlet yardımın gelmesini bekliyoruz. Beklerken ellerimizi ve ayaklarımızı kan dolanımını sağlamak için mümkün olduğu kadar hareket ettirmeye çalışmak gerekiyor. Kanama mevcutsa elimizle kanayan bölgeye tampon yapmalıyız. Yanımızda bir sargı bezi, pamuk olmadığından ve toz toprak nedeniyle hijyenik şartlardan uzak olduğumuz için kanayan yere bastırmak suretiyle kanamayı durdurmalıyız.”
CRUSH SENDROMU VEFATA SEBEBİYET VEREBİLİR
Uzm. Dr. Fenercioğlu, “Kolda yahut bacakta bir kırık ya da şiddetli bir ağrı varsa hareket ettirilmemesi kıymet arz ediyor. Ağrıyan yeri sabit tutmamız ve durumumuzu müdafaamız gerekli. Enkazdan çıkarılırken ise birinci yapılması gereken, beden görünür görünmez kola erişilebiliyorsa çabucak damar yolu açmaktır” diyerek, kelamlarına şöyle devam etti:
“Crush sendromu dediğimiz şey ezilme biçiminde yaralanma, uzun vadeli sıkışma ve hareketsizlik sonucunda ortaya çıkar. Ezilmeye bağlı olarak bedende miyoglobin parçalanarak böbreklere yerleşip böbrek yetmezliğine yol açar. Süratli ve tesirli bir tedavi uygulanmadığı durumda mevtle sonuçlanabilir. Bu nedenle enkaz altında iken ulaşabiliyorsak yudum yudum da olsa su içmeye çalışmalıyız. İnsan aç olarak birkaç gün yaşayabilir lakin susuz hayatta kalmamız mümkün değil.” Solunum düşüncesi olan hastanın akciğer yaralanması olabileceğinin göz o¨nu¨ne alınması gerektiğini kelamlarına ekleyen Uzm. Dr. Fenercioğlu, “Go¨gˆu¨s duvarı u¨zerine baskı yapılmamalı ve varsa oksijen destegˆi sagˆlanmalı. Oksijen destegˆi sagˆlanamıyorsa c¸evredeki beşerler bir ölçü uzaklaştırılarak pak hava solutulmalı” diye konuştu.
DEPREM ÇANTASINDA NELER OLMALI?
Uzm. Dr. Fenercioğlu, sözlerini “İstanbul üzere metropollerde bu şiddette bir sarsıntının çok daha büyük kayıplara yol açabileceğini öngörüyoruz. Bu nedenle sarsıntı öncesinde tedbirimizi alarak kesinlikle bir sarsıntı çantası edinmemiz gerekiyor. Bu sarsıntı çantasına bir şişe su, bir pamuk, gazlı bez üzere ani durumlarda kullanılabilecek gereçler koyulmalı. Enkaz altında kalınması durumunda bulunduğumuz konum tahminen sıkışık olmayabilir, kurtarılmayı beklediğimiz bu mühlet içerisinde birinci yardım olarak kendi müdahalemizi yapabiliriz. Bu formda sağ kalma ihtimalimiz çok daha yüksek olacaktır” diyerek sonlandırdı.
