Deniz Berktay ile Kuzeyden notlar: Karanlık bir yıldönümü

24 Şubat 2022’de başlayan Rusya ile Ukrayna ortasında direkt savaştı. Yoksa iki ülke ortasında 2014’ten beridir dolaylı savaş sürüyordu. 2014’te Ukrayna’da Batı yanlısı kümeler, ABD’nin açık takviyesiyle ihtilal yaparak devrin devlet lideri Yanukoviç’i devirip iktidara gelmişti. Rus donanması, Ukrayna’nın Kırım Yarımadası’nın Sivastopol Deniz Üssü’nden kira mukavelesiyle yararlanıyordu ve Rusya, Kiev’deki yeni idarenin bu kira kontratını feshetmesinden çekinerek bir ön adım olarak Kırım’ı ele geçirdi. Sonra da Rus yanlısı eğilimlerin güçlü olduğu Donbas’ta ayrılıkçılar, Rusya’nın takviyesiyle, Donetsk ve Luhansk vilayet merkezlerini zaptetti. O vakitten 2022’ye kadar iki ülke ortasında dolaylı savaş olsa da diplomatik ve ticari münasebetler sürüyordu.

Doğrudan savaşa gelirsek evvelce yazdığım üzere savaşın iki boyutu var: Bir tarafıyla bu Rusya ve Ukrayna üzere iki hükümran ülke ortasında süren bir savaş ve burada Rusya’nın Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü ihlal ettiğini, Ukrayna askerlerinin kendi ülkelerini savunduğunu görüyoruz. Ancak başka istikametiyle de bu savaş, Rusya’yla ABD-İngiltere ikilisinin savaşı. ABD, Rusya’yı çevreleme stratejisi uyguluyor ve burada Ukrayna’yı kullanmak istiyor. İngiltere de bölgede kendi nüfuzunu artırma peşinde. Bu vakte kadar savaşın bitmemesinin en değerli bir nedeni de ABD ile İngiltere’nin bu savaşı Rusya’yı yıpratmak için bir vesile olarak görmesi. Dün Çin Halk Cumhuriyeti’nin barış planı yayımlandı lakin buna Ukraynalı yetkililerden evvel ABD ve NATO yetkilileri itiraz ettiler. Ukrayna’ya silah takviyesini, istihbarat dayanağını ve mali dayanağı ABD-İngiltere ikilisi verdiği için müzakere koşullarını dikte etme hakkını kendilerinde görüyorlar.

Bugünlerde hem Rusya hem de Ukrayna hazırlıklar yaparak yeni taarruzlara hazırlanıyor. Ayrıyeten savaşın Moldova’ya sıçrama riski her geçen gün artıyor. Leopard tanklarının birinci etabı da bugün-yarın Kiev’e varacak. Bu nedenle barış için maalesef daha çok vakte muhtaçlık var.

[email protected]