Zelzelenin akabinde travma sonrası gerilim bozukluğunda ‘psikolojik birinci yardım’ önerisi

Kahramanmaraş’ta meydana gelen sarsıntılarda can kaybı ve yaralı sayısı artmaya devam ediyor.

Psikoloji Bilim Uzmanı ve Aile Danışmanı Elif Erbil yaptığı açıklamada, doğal afetler sonucunda travma sonrası gerilim bozukluğuyla başa çıkabilmenin prosedürlerini anlattı.

Afet sonrasında travma geçiren şahısların doğal sürece dönüşlerine katkıda bulunmak için öncelikle fizikî gereksinimlerinin karşılanması, akabinde bu bireylere “umudun kazandırılması” gerektiğini anlatan Erbil, “Onlara inançta oldukları hissini vermeliyiz, ümitvar konuşmalar yapılabilir. Umudu onlara tekrar kazandırmak, birinci yapmamız gerekenlerden biri” diye konuştu.

Bu süreçte bireylerin duygusal muhtaçlıkları karşılanarak, tekrar toplumsal etkileşim kurmasının sağlanabileceğini söz eden Erbil, afetten ziyan görenlerle empati kurulabileceğini, afetten nasıl etkilendiklerinin dinlenebileceğini belirtti.

Bunlar yapılırken, ziyan gören kişinin konuşmaya zorlanmaması gerektiğini bildiren Erbil, “” dedi.

Çocuk ve ergenlerin afetlerin travmalarını daha ağır yaşadığını vurgulayan Erbil, “Kontrolün ellerinden kaymış olduğunu görebilirler ve bir belirsizlikle karşı karşıya kalırlar. Bunu anlamlandıramadıkları için aslında birinci evvel anne ve babalarına bakar, onların reaksiyonlarına nazaran şekillenirler” tabirini kullandı.

Korku, dert ve öfke üzere hislerin evvel ebeveynler tarafından kendi üzerlerinde fark edilmesi gerektiğine değinen Erbil, “Daha sonra bunları anlamlandıracağız ve anlatabileceğiz. Bunları denetim etme yetisine sahip olduğumuzda çocuklarımıza çok hoş bir örnek olabiliriz” formunda konuştu.

GÜVEN TELKİNİ ÖNEMLİ

Bu süreçte ailelere çocuklarla sohbet etmelerini ve onlarla planlar yapmalarını tavsiye eden Erbil, çocuklara “Birlikte baş edeceğiz, birlikte üstesinden geleceğiz” üzere telkinler verilerek, itimadın tekrar kazandırılması gerektiğine dikkati çekti.

Ergenler için ise bu süreçte ailelerinden çok, arkadaşlarıyla toplumsal bağlantılarının daha değerli olduğunu tabir eden Erbil, şunları kaydetti:

“Arkadaşlarıyla sohbetleri, bağlantılarını tekrar canlandırabilmeleri için onlara ebeveynlerin biraz fırsat tanımaları lazım. Anlıyorum ki ebeveynler de güvenlik açısından telaşlı oldukları için çocuklarını bu tarafta kısıtlamaya çalışacaklar ancak çocukların en çok gereksinimi olan şey arkadaşlarıyla bir ortada olmak.“

Mümkün olduğu kadar rutinlere dönülmesi gerektiğine işaret eden Erbil, “Uyku tertipleri ya da yemek saatleri, tahminen de konuttaki iş kısmı üzere eski rutinlere dönme, çocukları biraz daha meçhullükten kurtaracaktır” dedi.

Ailelere, çocuklarına “ben senin yanındayım” hissini vermeleri tavsiyesinde bulunan Erbil, şunları söyledi:

“Travmanın akabinde belirsizlikle birlikte itimat kaybı yaşanır. Bu itimadı tekrar oluşturmak için en çok muhtaçlığımız olan bağ kurmak. İnsanın tanıdık yüzlerle, ailesi ve arkadaşlarıyla tekrar bağ kurması, onlarla fizikî, duygusal olarak temasta bulunması, sarılması, itimat hissinin tekrar kazanılmasına yardımcı olacaktır.”