Hayatını kaybeden Pakistan eski Cumhurbaşkanı Pervez Müşerref kimdir?

Pakistan eski Cumhurbaşkanı Pervez Müşerref, Dubai’deki bir hastanede hayatını kaybetti. Müşerref, 1999’da bir askeri darbeyle iktidara gelmiş ve kendisini cumhurbaşkanı ilan ettiği 2001 yılından 2008’e kadar Pakistan’ı yönetmişti. 2008 yılında iktidardan uzaklaştırılan ve Dubai’ye yerleşen eski cumhurbaşkanının mevti sonrası, Pakistan ordusu bir taziye bildirisi yayınladı.

Bürokrat kökenli bir aileden gelen Müşerref’in, diplomat olan babasının misyonu sebebiyle çocukluğunu Ankara’da geçirdiği biliniyor. Pekala, Pakistan tarihinin en çalkantılı yıllarına damgasını vuran Müşerref’in hayatına dair diğer neler biliniyor?

ÇOCUKLUĞU TÜRKİYE’DE GEÇTİ

Müşerref , 11 Ağustos 1943’te İngiliz himayesindeki Hindistan’ın Delhi kentinde dünyaya geldi. Ailesi, İslam peygamberi Muhammed’in soyundan geldiğini sav ediyordu. Hem annesinin hem de babasının ailesinde çok sayıda devlet vazifelisi vardı. 

Pakistan kurulduğunda Müşerref dört yaşındaydı. Ailesi, bağımsızlıktan birkaç gün evvel, Ağustos 1947’de Pakistan’a yerleşti. Müşerref ailesi, Dışişleri Bakanlığında çalışan baba Syed’in vazifesi sebebiyle 1949’da Ankara’ya taşındı. Pervez Müşerref burada Türkçe konuşmayı öğrendi ve 1956’da babasının misyonunun bitişiyle birlikte Türkiye’den ayrıldı.

ORDUDAKİ LAKABI: KOVBOY

1961’de, 18 yaşındayken Pakistan Askeri Akademisi‘ne girdi. Birinci savaş tecrübesini, Pakistan ve Hindistan ortasında yaşanan İkinci Keşmir Savaşı‘nda edindi. 1965’te, savaşın bitiminden kısa bir müddet sonra seçkin Özel Hizmet Kümesine (SSG) katıldı. 1974’te yarbaylığa, 1978’de ise albaylığa terfi eden Müşerref, 1980’lerde kurmay subay oldu. Ordudayken, Batı kültürüne ve kıyafetlerine olan ilgisi nedeniyle “Kovboy” lakabıyla anıldı. Müşerref, 1989’da Tuğgeneral, 1993’te ise Tümgeneral oldu. 

Ordu içerisinde çeşitli vesilelerle kendisine akıl hocalığı yapan ve 2007 yılında, Müşerref’in de parmağı olduğundan kuşkulanılan bir suikast sonucu öldürülen Pakistan eski Başbakanı Benazir Butto‘ya yakın bir figür olarak bilinmekteydi. 1993-95 yılları ortasında Butto heyetinin bir modülü olarak pek çok defa ABD’yi ziyaret etti. 

TALİBAN’A DAYANAĞIN MİMARI

Afgan hükümetinin çöküşünden sonra, Kuzey İttifakı hükümetine karşı yeni kurulan radikal İslamcı Taliban örgütünü destekleme siyasetini geliştirmede Pakistan Ordusu ve istihbarat servisi ISI’ya dayanak verdi. Böylece, Pakistan’ın Taliban’a takviyesini teşvik ederek Afgan iç savaşında etkin bir rol oynadı. 1995 yılında Butto tarafından korgeneral yapıldı.

Müşerref, 1998’de Başbakan Navaz Şerif tarafından dört yıldızlı generalliğe terfi ettirildiğinde ulusal üne kavuştu ve silahlı kuvvetlerin başına geçti. 1999’da Hindistan ve Pakistan’ı savaşa sürükleyen Kargil Sızması’na önderlik etti. Şerif, aylarca süren çabaların akabinde giderek güçlenen ve kendi konumunu tehdit eden Müşerref’i vazifeden almaya çalıştı, fakat başarısız oldu. Pakistan Ordusu da buna misilleme olarak 1999’da darbe yaptı ve Müşerref 2001’de Pakistan cumhurbaşkanı oldu.

TARTIŞMALI ZAFERLER

Cumhurbaşkanlığı mühletince tartışmalı zaferlere imza atan Müşerref, muhafazakarlık ve sosyalizm sentezi bir siyaset benimsiyordu; sendikaları yasaklarken iktisatta liberalizmi savundu.

Müşerref’in cumhurbaşkanlığı periyodunda ekonomik eşitsizlik süratle arttı ve Müşerref hükümeti sık sık insan haklarını ihlal etmekle suçlandı. Başkanlığı mühletince bir dizi suikast teşebbüsünden sağ kurtuldu. 2008’de hükümet içindeki konumu zayıflayan Müşerref, misyondan alınmamak için istifasını sunarak Londra’ya göç etti.

2013’te genel seçimlere katılmak için Pakistan’a geri döndü, fakat yüksek mahkemenin Benazir Butto suikastına karıştığı teziyle kendisi hakkında tutuklama buyruğu çıkarması üzerine diskalifiye edildi.

VATANSEVERLİKTEN VATAN HAİNLİĞİNE

2013’te yine lider seçilen ezeli rakibi Navaz Şerif, harika hal idaresi uyguladığı ve anayasayı askıya aldığı için Müşerref’e karşı vatana ihanet davası açtı. Dubai’ye kaçan Müşerref, gıyabında vatana ihanet suçlamasıyla vefat cezasına çarptırıldı, lakin mevt cezası daha sonra Lahor Yüksek Mahkemesi tarafından iptal edildi.

Uzun periyodik bir amiloidoz olayından musdarip olan Müşerref, 5 Şubat 2023’te Dubai’deki Amerikan Hastanesinde öldü.