Yusuf Özkan | Lahey
Getty Images Avrupa Birliği (AB) Ukrayna’daki savaş hatası ve insan hakları ihlalleri konusunda evrak ve bilgi toplamak maksadıyla Lahey’de bir milletlerarası soruşturma merkezi açıyor.
Merkez, Ukrayna’daki savaş hatalarına ait milletlerarası özel mahkemenin temelini oluşturacak.
Avrupa Birliği Cezai Mevzularda İsimli İşbirliği Ajansı (Eurojust) tarafından desteklenen memleketler arası soruşturma kümesinin bir kesimi olan merkez, Rusya’nın işgali sonrasında işlenen cürümlere ait ispat toplayacak.
Hollanda tarafından, 12 Aralık’ta AB Dışişleri Bakanları toplantısında gündeme getirilen, Ukrayna için özel bir “işgal mahkemesi” önerisi AB tarafından da destekleniyordu.
Perşembe günü 15 kurul üyesiyle birlikte Kiev’i ziyaret eden AB Kurulu Lideri Ursula von der Leyen, Lahey’de bir Ukrayna Memleketler arası Soruşturma Merkezi kurulacağını açıkladı.
Merkezin açılış tarihi şimdi kamuoyuna duyurulmasa da basına bilgi veren AB kaynakları, bunun kısa mühlet içinde gerçekleşmesini beklediklerini söyledi.
Merkez AB makamlarının yanı sıra Lahey’deki Memleketler arası Ceza Muhakemesi ile de işbirliği içinde çalışacak.
Merkez, Ukrayna’da işlenen savaş hatalarına ait ispatların toplanmasını koordine edecek ve Eurojust tarafından desteklenen 6 ülkenin yer aldığı ortak soruşturma grubunun modülü olacak.
UCM’de Rusya’nın veto olasılığı
Rusya, Birleşmiş Milletler’e (BM) bağlı Memleketler arası Ceza Mahkemesi’ni tanımıyor.
BM Güvenlik Konseyi’nin daimi üyesi olan Rusya’nın veto mümkünlüğü nedeniyle, Lahey’deki Memleketler arası Ceza Mahkemesi, Ukrayna’nın işgaline ait soruşturma yapamıyor.
Hollanda hükümetine nazaran, saldırganlık çok önemli bir milletlerarası cürüm iken, yasal boşluk nedeniyle Rusya’nın faaliyetleri cezasız kalıyor.
Bu nedenle Lahey’de kurulacak merkezle, cezasızlıkla gayret konusundaki açığın kapatılması amaçlanıyor.
Ukrayna Milletlerarası Savaş Cürümleri Soruşturma Merkezi’nin derleyeceği evrak ve deliller ışığında, Rusya’nın hangi mahkemede yargılanacağı kararlaştırılacak.
Savaş cürümleri, insanlığa karşı cürümler, soykırım ve öteki bir ülkeye yönelik taarruza ait mevzuları ele alan Memleketler arası Ceza Mahkemesi, Rusya’nın veto manisi nedeniyle bu davaya bakmayacak.
