Uzmanlara nazaran ChatGPT bir ihtilal mi yaratıyor?

OpenAI’nin yapay zeka (YZ) dayanaklı sohbet yazılımı ChatGPT birçok insanı hayrete düşürüyor. Lakin yapay zeka araştırmacıları yazılımın çığır açtığına ikna olmamış görünüyor.

Meta şirketinin baş YZ araştırmacısı ve Turing Mükafatı sahibi Yann LeCun, Collective[i] Forecast platformunda katıldığı çevrim içi bir derste “ChatGPT’nin temel teknikler bakımından özel bir yenilik getirmediğini” söylüyor. Google, Meta ve şimdi başlangıç kademesindeki yarım düzine şirketin de çok emsal geniş lisan modelleri barındırdığını belirtiyor.

Durum her ne kadar Meta’da araştırmacı olarak çalışan birinin şirketi odak noktasında olmadığı için bozulması üzere görünse de, LeCun aslında hayli güzel bir noktaya parmak basıyor. Pekala Google, Meta ve öbür büyük teknoloji şirketlerinin geliştirdiği bu YZ araçları nerede? LeCun’a nazaran bu şirketler kelam konusu araçları yayınlayamıyor değil, yayınlamıyorlar.

LeCun’un kastettiği şeyin özüne inmeden evvel, geçtiğimiz yılın sonlarında yayınlanan ChatGPT ile ilgili tartışmalara süratli bir bakış atalım. ChatGPT, OpenAI’nin 2020 yılında piyasaya sunduğu Evvelden Eğitilmiş Üretici Dönüştürücü 3 (GPT-3) isimli geniş lisan modelinin arayüzü.

Populer Science Türkçe’de yer alan yazıda 410 milyar “örnekçeyle” (basit, anlamsal parçayla) eğitilen bu yazılım, espri ve bilgisayar kodları da dahil insan elinden çıkmış üzere görünen metinler yazabildiğine vurgu var. ChatGPT birden fazla kişi için GPT ile etkileşim kurmanın en kolay yolu olsa da, bu modele dayanan 300’ü aşkın farklı araç bulunuyor ve bunların birden fazla ticari faaliyetlere odaklı.

İnsanlar ChatGPT’yi en başından beri farklı formlarda karşıladı. Kimilerine nazaran yazılımın geniş yelpazedeki farklı soruya dengeli cevaplar verebilmesi epeyce etkileyiciyken, başkaları kelam konusu metinlerin tümden uydurma olduğunu ve yalnızca İngilizce’nin sözdizimine uyduklarını düşünüyor. ChatGPT ne söylerse söylesin, mantıksız olsa dahi kulağa makul geliyor. (YZ araştırmacıları bu durumu “halüsinasyon” biçiminde isimlendiriyor.)

Yazılan tüm niyet yazıları için (bu da dahil); OpenAI’nin şimdi yeni kurulan ve şimdiye dek kâr etmeyen bir firma olduğunu belirtmekte fayda var. Firmanın DALL-E 2 imaj üreteci ve GPT modelleri basında geniş yer buldu lakin firma, kelam konusu araçlara erişimi satıp başarılı bir iş modeline dönüştürmeyi başaramadı. Bir öteki fon toplama tipinin tam ortasında bulunan OpenAI’nin pahasının, (Microsoft’un daha evvel yatırdığı 3 milyar dolara ilaveten) Microsoft’tan 10 milyar dolar sermaye aldıktan sonra 29 milyar civarına çıkması bekleniyor. LeCun’un belirttiği üzere şu an süratli hareket edip ses getirme konumunda. Ancak daha yerleşik oyuncular bu türlü değil.

Google ve Meta noktasında ise bu şirketlerin ilerlemesi daha yavaş oldu. Her iki şirketin de büyük YZ araştırma grupları var (gerçi son işten çıkarmalardan sonra boyutları küçüldü) ve her ikisi de çok etkileyici tanıtımlar yayınladı; hatta herkese açık erişim sunan kimi projeler güzele gitmedi. Örneğin geçtiğimiz sene Facebook’un Blenderbot isimli YZ sohbet robotu ırkçı yorumlar yapmaya, geçersiz haberler sunmaya ve hatta halka açıldıktan sonraki birkaç gün içerisinde ana şirketini bile kötülemeye başladı. Yazılıma hâlâ erişilebiliyor lakin ChatGPT’den daha kısıtlı tutuluyor. OpenAI ve StabilityAI üzere öbür yeni kurulan YZ şirketleri, modellerinin açık bağnazlıklarını beğenilen görebilseler de Facebook haklı olarak geri adım atmak zorunda kaldı. Şirketin ihtiyatlı davranması ise düzenleyici kurumlara, resmi soruşturmalara ve olumsuz baskıya kıymetli ölçüde daha fazla maruz kalmasından kaynaklanıyor.

Bununla birlikte her iki şirket de inanılmaz derecede etkileyici YZ tanıtımları yayımladı. Google kendi kendini programlayan bir robotu, YZ takviyeli bir öykü muharririni, bir araştırmacının hissedebildiğini tez etmeye çalıştığı YZ dayanaklı bir sohbet robotunu, hastaları gösterdikleri belirtilere nazaran teşhis edebilen bir YZ tabibini ve tek bir imgeyi 30 saniyelik bir görüntüye dönüştürebilen bir YZ’yi tanıttı. Bu sırada Meta ise Go oyununda kazabilen, proteinlerin 3 boyutlu yapılarını kestirim edebilen, Vikipedi’nin doğruluğunu doğrulayabilen ve yazılan bir metinden görüntüler üretebilen YZ’leri tanıttı. İnanılmaz derecede etkileyici olan bu işler, bahsedilen şirketlerdeki araştırmacıların yaptığı şeylerin yalnızca ufak bir kısmını temsil ediyor; halka güvenilemeyeceği için şimdi onları deneme bahtına erişmedik.

Fakat OpenAI, Google ve Meta’ya daha erişilebilir YZ tanıtımları sunma ve hatta kendi hizmetlerine kısıtlamasız YZ özelliklerini dahil etme tarafından tesir etmiş olabilir. The New York Times gazetesine nazaran Google, arama işine karşı birinci gerçek tehdit olarak YZ’yi görüyor ve “kırmızı kod” ilan etti. Hatta kurucular Larry Page ve Sergin Brin’i YZ stratejisine dönük tavsiye vermeleri için çağırdı. Önümüzdeki yıl 20’ye yakın YZ eserinin çıkması bekleniyor. Muhtemelen Meta’nın da kimi projelerini göreceğiz. Google’ınkiler ise devam edecek mi göreceğiz; zira şirketin kimi projelerinin çıktıktan sonra ne kadar uzun müddet dayandığı malumunuz.