Zelzele ışığı nedir? Zelzele sırasında ortaya çıkan ışık patlaması neden olur?

İletişim Başkanlığı tarafından hazırlanan ’19-20 Şubat Dezenformasyon Bülteni’ ile sarsıntı ışıkları bir defa daha gündeme geldi.

DEPREM IŞIĞI NEDİR?

Bültende, sarsıntı sırasında görülen ışımalara ait, “Ülkemizde meydana gelen zelzeleler sırasında görülen kısa müddetli ışımalar, afet sonrası birçok komplo teorisi ve dezenformasyona husus olmuştur. Birçok kere bu ışıkların sarsıntılar oluşturan bir sistemin işareti olduğu argüman edilmiştir. Zelzelesi oluşturan güç birikimi, kayaçları oluşturan birtakım minerallerin elektriksel özelliklerinde değişime neden olmaktadır. Yarar hareketin başlamasıyla biriken güç hür kalmakta, bir yandan sarsıntı meydana gelirken başka yandan elektriksel değişim parlak ışımalara yol açmaktadır. Zelzelede gözlemlenen parlak ışımalar, kayaçlardaki mineraller ile ilgili olarak ortaya çıkmaktadır ve sırf belli şartlarda oluşmaktadırlar. Sarsıntı sırasında görülen ışıklar, yerden 200 metre yüksekliğe kadar çıkabilmekte ve birtakım durumlarda yıldırımlar biçiminde belirmektedir. Mavimsi alevlere ve ışık kürelerine benzeyen zelzele ışıkları, kısa müddette kaybolmaktadır. Bu ışımalar zelzele sonrasında değil, sarsıntı sırasında görülmektedir” denildi.

İnsanlığın asırlardır deneyimlediği bir tabiat olayı olan sarsıntı ışıkları birinci defa MÖ 89 yılında gözlemlendi. 1965 yılında Japonya’da meydana gelen bir sarsıntı sırasında birinci kere kameralara yakalanan sarsıntı ışıkları, daha sonra Çin, Yeni Zellanda ve İtalya’da da görüldü.

DEPREM IŞIKLARI NEDEN OLUR?

Bilim insanları zelzele ışıklarının sahiden var olup olmadığı konusunda net bir açıklama yapmaktan kaçınıyor.

NASA Araştırmacısı Friedemann Freund ve meslektaşları, sarsıntı ışıklarının sebebini kayaların muhakkak bir halde sıkıştırıldığında güçlü elektrik alanları üretip, piezoelektrik tesir yaratması olarak görüyor.

Bazı uzmanlar ise bu durumu; sarsıntıdan evvel yerdeki tansiyonun, negatif yüklü oksijen atomu kümelerini parçalayarak, atomların yüzeye çıkmasıyla oluşan yüklü bir gaz kümesi olarak açıklıyor.

Ek olarak, her zelzelede görülmeyen bu ışıklar, epey enderdir. Kısa ömürlü ve öngörülemez olmaları, bilim insanlarının sarsıntı ışıklarını incelemesini epeyce zorlaştırıyor.

Sonuç olarak zelzele ışıklarının nedeni ve süreci tam olarak açıklanamazken, neden bazen şimşek bazen küre biçiminde gerçekleştiği de tam olarak bilinmiyor.