Yapay zeka randevunuzun nasıl geçtiğini kestirim edebilir

Çeviren: Nilay Kamu/Cumhuriyet Gazetesi

Bir görüşmenin nasıl geçtiğini düşündüğünüzde muhtemelen afallayabilir, tam olarak çıkarım yapamayabilirsiniz. İşte bu durumu çözmek ismine bilimsel çalışmalara ve yapay zekaya başvuran araştırmacılar fizikî senkronizasyona odaklanarak yeni bir çalışmaya imza attı. IEEE Transactions on Affective Computing mecmuasında yayınlanan çalışmaya nazaran yapay zeka insanların fizyolojisine dayanarak bir konuşmanın taraflarını tanımlayabilir. Yüzde 75 oranında doğruluk içeren bu varsayımlar ilerleyen devirler için büyük kıymet taşıyor. 

Cincinnatti Üniversitesindeki mühendislerin çalışmasına nazaran önümüzdeki devirde bir uygulama sayesinde birinci randevunuzun nasıl geçtiğini dahi öğrenebilirsiniz. 

Solunum, kalp atış suratı ve terlemeyi ölçen giyilebilir teknolojilerden elde edilen gelişmiş dataları kullanan bilgisayarlar, sadece fizyolojik yansılara destek iki kişinin ne tıp konuşmalar yaptığını belirlemek üzere eğitildi. Fizyolojik senkronizasyon olarak bilinen, kalp atış suratları, teneffüs ve öteki otonom hudut sistemlerinin yansılarını ölçen araştırmacılar, iki kişinin derin bir sohbete girdiğinde ya da bir vazifede yakın iş birliği yaptığı durumları inceledi. 

Çalışmanın ortak müellifi ve doçent Vesna Novak, insanların Zoom üzerinden konuşurken bile fizyolojik olarak senkronizasyon ortaya çıkarttığını söylüyor. 

Yapay zekayı sadece iştirakçilerin fizyolojisine dayalı bir konuşmanın istikametlerini nasıl tanıyacağı konusunda eğiten araştırmacılar dört farklı konuşma senaryosunda muvaffakiyet gözlemledi. Yapay zeka yüzde 75’e varan doğrulukta dört farklı konuşma senaryosunu gerçek ayırt edebildi. 

Türünün birinci örneği olan araştırmada doktora öğrencisi Iman Chatterjee, bir bilgisayarın size randevunuz ya da kendiniz hakkında dürüst geri bildirimlerde bulunabileceğini aktarıyor. Chatterjee, ” Bilgasayar sıkıcı biri olup olmadığınızı anlayabilir” bile diyor. 

Geliştirilen sistemin değiştirilmiş versiyonu, iki kişi sohbet ederken bir oburunun ne kadar ilgi gösterdiğini, iki kişinin ne kadar uyumlu olduğunu ve öbür kişinin sohbete ne kadar dahil olduğunu ölçebilir.

“Sonuçlar mutlaka tedadüf değil” diyen Chatterjee, “Sadece ölçtüğümüzde fizyolojik senkronizasyonu fark ediyoruz lakin muhtemelen daha güzel bir koodinasyon düzeyi yaratıyor.” 

Öte yandan ‘fizyolojik senkronizasyon’ hakkında daha evvel çok kıymetli çalışmalar yapılmıştı. Yapılan çalışmalar iki kişinin bir vazifesi başarmak için birlikte ne kadar yeterli çalışabileceğini gözler önüne seriyor. Bir hastanın hekimiyle olan bağının tespitinde bile kullanılabilecek bu metodun değerine vurgu yapan Novak, duygusal bilgi işlemenin bu istikametinin eğitimciler, terapistler ve hatta otistik olanlar için bile gerçek vakitli geri bildirim sağlama konusunda büyük bir potansiyeli olduğunu söyledi.

Bilgisayara beş fizyolojik göstergeye dayalı olarak dört tıp konuşmanın nasıl tanınacağı öğretildi. Göğüs ve burun solumunu, elektrokardiyogram, cilt iletkenliği ve periferik cilt sıcaklığı. Bu ölçümler kendi başına kişilerarası münasebetler hakkında pek bir şey söylemese de her fizyolojik sinyal istatistiksel olarak ele alınabiliyor ve yorumlandığında sonuçlara ulaşmayı sağlayabiliyor.

16 çiftin kaldığı deneyde, dört farklı sohbete başlamadan evvel üzerinde hem fikir olabilecekleri ve tıpkı fikirde asla olmayacakları muhtemel hususlar üzerinde tartıştılar. 

-Her katılmcının tartışmaya hakim olduğu, kabul edilebilir bir mevzu hakkında iki konuşma. 

Ortaya çıkan bulgular, bilgisayarların kişilerarası ilgiler hakkında bize birtakım şeyler söyleyebileceğine işaret ediyor.